gulnar

Toros Dağlarının Kucağındaki Yayla Kenti..

GÜLNAR

Toros dağlarının 950 m yüksekliğinde kurulmuş, üzümü ile tanınan Gülnar, doğal güzellikleri ile görülmeye değer bir Türkmen yayla kentidir.

Tarihçe

Gülnar'ın tarihi Hititlere kadar dayanmakta, daha sonra da bu bölgeye Asurlular'ın hakim oldukları bilinmektedir. Kısa süreler de İran ve Mısırlılar'ın egemenliğinde kalan Gülnar, daha sonra Romalılar'ın yönetimine girmiştir. Gülnar'ın bugünkü halkı, 1230 yılında Orta Asya Balkaş gölü kıyısındaki Gülnar'dan göç ederek bu çevreye yerleşen Türkmenler'dir. 1461 yılında Silifke ve Mut ile birlikte Gülnar'da, Fatih'in komutanlarından Gedik Ahmet Paşa tarafından Osmanlı yönetimine katılmıştır. 1900'lü yıllarda Adana valilik, Silifke mutasarrıflık, Gilindire ilçe, Zeyne (Sütlüce) bucak merkezi iken; Gülnar,Yörüklerin alım-satım yaptıkları (bir adı da Anaypazarı olan) bir köy idi. Gilindire'den yaz aylarında yaylaya çıkan ilçe yöneticileri, Gülnar'ın ilçe olmasını istediler. 3 Haziran 1916 tarihinde yapılan bir törenle Gülnar, resmen ilçe olmuştur.

Coğrafi Yapı ve Nüfus

Gülnar, doğusu Silifke, batısı Anamur, kuzeyi Mut, kuzeybatısı Karaman güneyi Aydıncık ilçeleri ile çevrilidir. Gülnar, İçel'in güneybatısında Mersin'e i 50 km uzaklıkta, Taşeli platosu üzerinde yer alır.

Gülnar ilçesinin nüfusu, 1990 yılı genel nüfus sayımı sonuçlarına göre toplam 33.714'dür. Bu nüfusun 7.550'si ilçe merkezinde, 26.164'ü köylerde yaşamaktadır.

Eğitim ve Sağlık

Gülnar'ın eğitim seviyesi yüksek olup, okur-yazar oranı %97'dir. İlçe merkezinde Mersin Üniversitesi'ne bağlı Gülnar Meslek Yüksekokulu, 1 Genel Lise, 1 Süper Lise, İmam Hatip Lisesi, Çok Programlı Lise ve Ticaret Lisesi, Pratik Kız Sanat Okulu, Sütlüce kasabasında Çok Programlı Lise, 3 İlköğretim Okulu, köy ve kasabalarda 25 ilköğretim Okulu bulunmaktadır. Bu okullarda toplam 1454 öğrenci ve 271 öğretmen ile eğitim ve öğretim hizmetleri verilmektedir.

İlçe merkezinde 1 Devlet Hastanesi, 1 Sağlık Ocağı ve ona bağlı 8 Sağlık Evi ile köy ve kasabalarda 8 Sağlık Ocağı ve 4 Sağlık Evi ile sağlık hizmetleri verilmektedir.

Gülnar İlçesinin Ekonomisi

Yüzölçümü 166.900 hektar olan ilçede, tarım alanı 35.110 hektardır Orman ve fundalık alan 84.809 hektar, çayır ve mera alanı 130 hektar, tarım dışı arazi 46.851 hektardır. Tarıma elverişli olan arazide tarla tarımı, bağcılık, meyvecilik ve sebzecilik yapılmaktadır. Dağlık bölgelerde tahıllardan buğday ve nohut ekilir; bağcılık da önemli bir geçim kaynağıdır. Son yıllarda elma ve şeftali de yetiştirilmektedir. Ovada turfanda sebzecilik ve seracılık yapılmaktadır. Gülnar halkı geçimini çoğunlukla tarımdan sağlar. Köylerde "ıstar" denilen dokuma tezgahlarında, yöreye özgü halı, kilim, çul, çuval, heybe ve bez dokunur.

Tarihi ve Kültürel Çevre

Kırshu (Meydancık Kale)

Gülnar'ın 10 km güneyinde Tırnak köyü yakınında sarp bir tepenin 750 m uzunluğunda ve 150 m genişliğindeki düzlükte yer alır. 1971 yılından buyana Fransız arkeologlar tarafından arkeolojik kazı ve araştırmalar yapılmakta ve yöre tarihi ile ilgili önemli bulgulara ulaşılmaktadır.

M.Ö. 7. ve 6. yüzyılda Luwiler'in kral ailesi kenti, M.Ö. 5. ve 4. yüzyılda Persler'in, M.Ö. 3. ve 2. yüzyılda da Mısırlılar'ın garnizonu olarak iskan edilen kale, bir süre terk edilmiş ve sonradan Geç Roma ve Bizans dönemlerinde yerleşim merkezi olarak tekrar iskan edilmiştir. En önemli arkeolojik kalıntıları anıtsal kapısı, tepenin doğu eteğinde bulunan mezar, Pers kabartmaları ile kazı sırasında çıkan ve Silifke Müzesi'nde sergilenen Helenistik Çağ'a ait sikkelerin çıkarıldığı konak kalıntılarıdır. Kayaya oyulmuş mezar odasındaki kitabede, kalenin adı Kirshu olarak verilmektedir. Bu yerleşimle ilgili benimsenen görüş, kale Babil Kralı Neriglissar (M.Ö. 559-556) zamanında Pirindu Kralı Appuashu'ya aitti. Daha sonra Neriglissar tarafından ele geçirilerek yıkıldı.

Zeyne Türbesi

Gülnar'dan Mut'a giderken 26. km'de Zeyne (Sütlüce) kasabasındadır. Geniş bir bahçe içerisinde inşa edilen ahşap çatı örtülü ve ahşap direkli mescit kısmına, zaman zaman mezar odalarının ilavesi ile meydana gelmiştir. Bahçede ise mezarlar bulunmaktadır. Zeyne Türbesi olarak bilinen Şeyh Ali Semerkandi Türbesi, beylikler dönemi eseridir. Bir külliye olması gereken yapı gruplarından sadece türbe ayakta kalabilmiştir. Günümüzde psikolojik rahatsızlığı olan hastaların ziyaret ettikleri ve kurban kestikleri türbenin, külliyenin bir parçası olduğuna dair yazılı bir kaynak bulunamamıştır.

Ali Semerkandi ile ilgili bir efsane anlatılır. Çobanlık da yapmış olan Semerkandi öğle sıcağında hayvanları susuzluktan yanmış vaziyette iken yoldan geçen bir Türkmenin sert sözleri ile karşılaşır. Buna çok üzülen Semerkandi dua ederek elindeki sopasını kayaların ortasına vurur ve su fışkırır. Hayvanlarını sulayarak susuzluktan kurtarır. Bu yer, halen mesire yeri olarak kullanılmaktadır.

Şeyh Ömer Türbesi

Gülnar ilçesine bağlı Şeyh Ömer köyündedir. Türbe sekizgen planlı olup, düzgün kesme taşlarla örülmüştür. Üzerindeki büyük kubbe betonla tamir edildiğinden eski özelliği hakkında tam olarak bilgi alınamamıştır.

Alıntı:http://www.mersin.bel.tr/mersin/ilceler/gulnar.html